سید‌احمد خاتمی، ۱۵‌‌مهر در درس اخلاق مؤسسه فقهی امیرالمؤمنین‌ علیه السلام قم به ویژگی‌های حوزه مطلوب و مؤثر اشاره کرد و اظهار داشت: این ویژگی‌ها ستون فقرات حوزه‌ای است که باید دنبال آن باشند، از جمله این ویژگی‌ها این‌که انگیزه‌های مقدس معنوی در آن موج بزند. کسی که وارد حوزه می‌شود، زبان حال، قال، طریق و منسکش برای رسیدن به معنویت باشد.

وی بیان داشت: درس با انگیزه معنوی و غیر آن فرق دارد، درس با انگیزه معنوی همراه با عشق و صفا و معنویت است. با کمال تأسف می‌گویم شیب اشتغال و پست و منصب گرفتن را اندکی در بین طلاب می‌بینیم؛ پدر به طلبه درس خارج‌خوان، می‌گوید راضی نیستم، اگر شغلی نداشته باشی.

آیت‌الله خاتمی گفت: مشکلات معیشت را می‌دانم، در گذشته این مشکلات بوده، ولی تحمل کردند. در همین حوزه زندگی کردیم. همه فراز و نشیب‌ها را دیدیم. منظور این است نباید اجازه داد انگیزه معنوی رنگ ببازد.

 گناه در فضای مجازی و غیره می‌بارد

 امام جمعه موقت تهران افزود: حوزه معنوی، یعنی حوزه‌ای که هر کس وارد آن می‌شود تابلوی معنویت را ببیند. متأسفانه گناه در فضای مجازی و غیره می‌بارد. حتی اطراف حرم صحنه‌ای می‌بینید که قبل‌از انقلاب کسی جرأت نمی‌کرد چنین حرکتی انجام دهد، کسانی که بی‌حجاب وارد دروازه قم می‌شدند، چادر سرشان می‌کردند؛ اما الان به راحتی چادر برداشته است. قمی که بی‌حجابی جرأت نمی‌کرد وارد آن شود، اما الان با کمال وقاهت می‌خواهند حریم شکنی کنند.

عضو شورای‌عالی حوزه‌های علمیه بیان داشت: یکی از مسئولان می‌گفتند، این‌ها اعتراف کردند، به آن‌ها پول می‌دهند تا اطراف صفائیه ساعتی قدم بزنید تا حریم بشکنند، اما طلبه‌ها مواظب حریم‌شکنی باشند، نباید حریم‌ها شکسته شود.

 بسیاری از طرح‌ها در حوزه به‌دلیل نبود پول مانده است

امام جمعه موقت تهران افزود: باید بدانیم مطالبه‌گری دعوا کردن نیست. امروز اداره کردن حوزه با وجود مشکلات مالی بسیار سخت است، بسیاری از طرح‌ها به‌دلیل نبود پول مانده است؛ اگر کسی اعتراضی دارد، برادرانه بیان کند، داد و بیداد کردن ندارد. عضو شورای‌عالی حوزه‌های علمیه بیان داشت: خصوصیت دیگر حوزه، بصیرت است، یعنی دشمن‌شناس باشد و ببیند دشمن چه برنامه‌ای دارد. هیچ شکی نداشته باشید که از کانون‌های که دشمن به شدت در حال نفوذ است، حوزه است، چون انقلاب از حوزه شروع شد و ضد انقلاب دنبال این است حوزه را بشکند ولی بداند نمی‌تواند چون بنیه حوزه بسیار قوی است.

عضو خبرگان رهبری اظهار داشت: اما برنامه دشمن برای حوزه، بی‌تفاوتی نسبت به ارزش‌های چون ۲۲‌بهمن، ۹‌دی و جایگاه ولایت است. وی بیان داشت: چرا آخوند حکومتی مطرح می‌کنند چون می‌خواهند همراهی با نظام را ضد ارزش معرفی ‌کنند؛ در این حوزه اجباری نیست. قانون، قانون است، اجبار بی‌معناست مانند آخوند حکومتی؛ اگر حکومت طاغوتی باشد، جنگیدن افتخار است و اگر الهی باشد، خدمت افتخار است. آیت‌الله خاتمی گفت: دیگر شاخصه حوزه مطلوب، آزاد بودن است. حوزه‌ای که حزبی و باندی، قبیله‌ای نیست. زیرمجموعه هیچ باندی قرار نمی‌گیرد. خوبی از هر کسی دید، تشویق و اگر بدی را دید، انتقاد می‌کند. حوزه علمیه، نقاد است؛ خوبی را دید تشویق می‌کند، بدی را دید انتقاد کند؛ فقط خوبی را دیدن تملق است.

امام جمعه موقت تهران افزود: طلبه فاضل در حوزه علمیه، کسی است که بیشتر در درس اشکال می‌کند و ایراد می‌گیرد، این نقادی است و ارزش هر طلبه‌ای به همین نقادی در درس است .

عضو شورای‌عالی حوزه‌های علمیه بیان داشت: خصوصیت دیگر حوزه مطلوب، انقلابی بودن و بانشاط بودن است. حوزه انقلابی تنها به معنای شعار دادن نیست. بلکه خروجی آن، هر جا بروند و مسئولیتی قبول کنند، پایگاه انقلاب می‌باشند.

عضو خبرگان رهبری اظهار با تأکید بر بصیرت و زمان‌شناسی طلاب گفت: مرحوم آقا میرزا‌هاشم آملی از دوستان امام بود. به بنده گفت: خدمت امام رسیدم، عرض کردم کار اجرایی از دستم برنمی‌آید، جز تربیت مجتهد. امام فرمود، کار بسیار بزرگی است، گفت: اگر بخواهم مجتهد تربیت کنم باید گزینش کنم. باید شهریه را دو برابر کنید امام فرمود چشم؛ باید منبر را به‌دلیل اشتغال تحریم کنید این را هم قبول کردند، بعد گفت، عرض کردم رسانه و رادیو را هم تحریم کنید، به اینجا که رسیدم، امام فرمود، چنین مجتهدینی نمی‌خواهیم. مجتهدی که رسانه و اخبار را نبیند و سیاست را نفهمد، به درد نمی‌خورد، کلاه سرش می‌گذارند. حوزه از این دست آدم‌ها و عالمان ساده‌لوح ضربه زیادی دیده است.